ARHiNET - Zbirka matičnih knjiga (zbirka)

HR-DAST-179 - Zbirka matičnih knjiga (zbirka)

Naziv:	Zbirka matičnih knjiga (zbirka)
Signatura:	HR-DAST-179
Imatelj:	Državni arhiv u Splitu
Skraćeni nazivi:	MK (hrvatski)
Razdoblje:	1570 - 1948
Arhivske jedinica:	17.20 d/m
Tehničke jedinica:	636 knj.

Povijest jedinice:

U vrijeme kada su drugi kotarevi predavali matične knjige Arhivu u Zadru, narodni odbori kotareva Split i Trogir to nisu činili nego je većina knjiga, i onih starijih od 1860. godine, zadržana po matičnim uredima, dok je starije matične knjige grada Splita preuzeo Muzej grada Splita. Ne znamo na koji način, ali među tim matičnim knjigama grada Splita našle su se u Muzeju grada i matične knjige župa Kamen i Stobreč. U međuvremenu je bio osnovan i Historijski arhiv u Splitu (1952. godine) pod ondašnjim imenom Arhiva grada Splita. Zbog toga je Državni arhiv u Zadru, kada je od Jugoslavenske Akademije dobio stare matične knjige s upisima glagoljicom i bosančicom, takve knjige grada Splita preko muzeja grada Splita, u kojem su se nalazile ostale stare splitske matice, predao Arhivu grada Splita. Tom zgodom je Muzej grada Splita predao novoosnovanom Arhivu i onu zbirku splitskih matica koje su se ranije nalazile kod njega. Ta predaja izvršena je 30. lipnja 1954. godine. Tako su se tada u Arhivu grada Splita našle kompletne starije matice grada Splita (101 knjiga i 11 indeksa), kao i 7 matičnih knjiga župa Stobreč i Kamen. To je bilo jezgro, početna akvizicija ove značajne zbirke u historijskom arhivu.
Godine 1963. su historijski arhivi u Zadru i u splitu zajednički poduzeli akciju da se iz matičnih ureda preuzmu starije matične knjige koje su tamo još zaostale. Polazeći od principa nedjeljivosti arhivskog fonda, dogovoreno je da Arhiv u zadru preuzme starije matice iz onih mjesta iz kojih je veći dio starih matica već ranije bio predan tom Arhivu. Zaostale matične knjige iz ostalih mjesta na području biv. Kotareva Split i Makarska preuzeo je Arhiv u Splitu. Tako su tokom 1963. u Arhivu u Splitu pohranjene starije matice iz slijedećih mjesta: Bristivice (2), Garduna (1), Graba (1), Marine (31), Muća Donjega (1), Splitske (1), Škripa (1), Vranjic-Solina (6) i iz Žrnovnice (1), ukupno 45 knjiga. Osim toga u ostavštini dra. Lovre Katića našle su se na neki način i 3 stare matične knjige: dvije iz župe Vranjic-Solin, a jedna iz župe Mravince-Kučine. Kako je Arhiv, posredstvom Instituta za nacionalnu arheologiju Jug. Akademije u Splitu koji je otkupio od obitelji Katić kompletnu biblioteku s rukopisnom ostavštinom, otkupio arhivsku zbirku iz Katićeve biblioteke, tako da su i ove tri matične knjige došle u ovaj arhiv i pridružene su ostalim matičnim knjigama. Jedan dio starijih matičnih knjiga nalazi se i u pojedinim župnim uredima.Knjige su raspoređene po abecednom redu mjesta, odnosno župa iz kojih potječu, ali inventarski broj su dobile po redu po kojim su dolazile u Arhiv. Ti brojevi su kod sređivanja uz početna slova MK ušle u signaturu knjige. Nove knjige, one od 1825. naovamo, obično imaju indeks na početku ili na koncu svake knjige, što je naznačeno u inventaru. Starije knjige grada Splita imaju zasebne skupne indekse koji su izrađeni u župnom uredu. Oni su abecedni, ali ne teku po strogom redu, nego u okviru jednog slova teku prema kronološkom redu knjiga. Ti indeksi sadrže samo imena krštenika, odnosno umrle osobe, a za knjige vjenčanja samo ime mladoženje (uz čije je i ime nevjeste).Folijacija odnosno paginacija nije uredno provedena.Sve starije matične knjige vođene su u neregistriranim knjigama razne veličine, slobodnim narativnim stilom prema obrascu rimskog rituala iz 1614. godine. Za francuske vladavine bilo je propisano vođenje civilnih matica što je imalo stupiti na snagu 1. siječnja 1812. U našoj zbirci samo matice Splita i Marine obuhvaćaju razdoblje mletačke, pa u francuske i austrijske vladavine Dalmacijom. Međutim, u sačuvanim knjigama nema traga da bi se one vodile drukčije za francuske vladavine.

Sadržaj jedinice:	Matične knjige su: knjige rođenih, umrlih, vjenčanih, krštenih. Uz matične knjige sačuvani su i njihovi indeksi. Tako su se 1954. god. našle u Arhivu grada Splita kompletne starije matice grada Splita (101 knjiga i 11 indeksa), kao i 7 matičnih knjiga župa Stobreč i Kamen.U Arhivu u Splitu pohranjene starije matice iz slijedećih mjesta: Bristivice (2), Garduna (1), Graba (1), Marine (31), Muća Donjega (1), Splitske (1), Škripa (1), Vranjic-Solina (6) i iz Žrnovnice (1), ukupno 45 knjiga.Osim toga u ostavštini Dra. Lovre Katića našle su se na neki način i tri stare matične knjige: dvije iz župe Vranjic-Solin, a jedna iz župe Mravince-Kučine. Kako je Arhiv, posredstvom Instituta za nacionalnu arheologiju Jug. Akademije u Splitu koji je otkupio od obitelji Katić kompletnu biblioteku s rukopisnom ostavštinom, otkupio arhivsku zbirku iz Katićeve biblioteke, tako da su i ove tri matične knjige došle u ovaj arhiv i pridružene su ostalim matičnim knjigama.Još imamo matice iz mjesta: Bajagić, Bobovišće, Bol, Borovci, Bosiljina (Marina), Cista, Desne,Rujnice i Bagalevići, Dicmo Donje, Dolac Donji, Donja Brela, Drašnice, Gala i Gljev, Glavina Donja, Grabovac, Igrane, Jesenice, Kaštel Lukšić, Kaštel Novi, Kaštel Stari, Kaštel Štafilić, Katuni-Kreševo, Komiža, Krstatice, Ložišće, Makarska, Medov Dolac, Metković, Milna, Nerežišće, Omiš, Otišić, Otok, Podbablje, Podgora, Poljica (kod Imotskog), Potravlje, Proložac Donji, Radošić, Rogoznica, Runović, Sinj (Župa), Sitno Gornje, Studenci, Trogir, Svinišće, Tučepi, Trnbusi, Tugari, Vid, Vidonje, Vinjani, Vis, Vrlika, Zakučac, Zasiok, Žeževica, Živogošće, Župa.Knjige su raspoređene po abecednom redu mjesta, odnosno župa iz kojih potječu, ali inventarski broj su dobile po redu po kojim su dolazile u Arhiv.
Vrste medija:	Papir
Stupanj sređenosti:	Arhivistički sređeno
Plan sređivanja:	Knjige su raspoređene po abecednom redu mjesta, odnosno župa iz kojih potječu, ali inventarski broj su dobile po redu po kojim su dolazile u Arhiv. Ti brojevi su kod sređivanja uz početna slova MK ušle u signaturu knjige.Nove knjige, one od 1825. naovamo, obično imaju indeks na početku ili na koncu svake knjige, što je naznačeno u inventaru. Starije knjige grada Splita imaju zasebne skupne indekse koji su izrađeni u župnom uredu. Oni su abecedni, ali ne teku po strogom redu, nego u okviru jednog slova teku prema kronološkom redu knjiga. Ti indeksi sadrže samo imena krštenika, odnosno umrle osobe, a za knjige vjenčanja samo ime mladoženje (uz čije je i ime nevjeste).

Dostupnost:	Dostupno javnosti
Uvjeti dostupnosti:	Javno arhivsko gradivo dostupno sukladno Zakonu o arhivskom gradivu i arhivima (NN 105/1997), Pravilniku o korištenju arhivskog gradiva (NN 67/1999) te Pravilniku o radu čitaonice DAST iz 1999.
Zaštitno snimanje:	Djelomično snimljeno
Jezici:	hrvatski ; talijanski ; latinski ; njemački ; srpski
Pisma:	latinica ; ćirilica (srpska) ; bosanica
Napomena o jezicima i pismima:	Uz neke dokumente, najčešće se bosančicom potpisuju svjedoci.
Obavijesna pomagala:	DAST-179/AI - 1 Zbirka matičnih knjiga u Historijskom arhivu u Splitu (analitički inventar) DAST-179/AI - 2 Inventar zbirke matičnih knjiga u Historijskom arhivu u Splitu (analitički inventar)
Restauracija:	Restaurirane su pojedine knjige, a teže oštećene matice su laminirane

Arhivske jedinice:

HR-DAZD- 378: Zbirka matičnih knjiga Državnog arhiva u Zadru

Identifikator:	HR-DAST/AJ 13904
Status zapisa:	izmijenjena inačica
Podrobnost:	djelomičan
Jezik opisa:	hrvatski
Pismo opisa:	latinica